(بسم الله الرحمن الرحیم)

وَ لِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلّیها فَاسْتَبِقُوا الْخَیراتِ أَینَ ما تَکُونُوا یأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمیعًا إِنَّ اللّهَ عَلی‏ کُلّ‏ِ شَی‏ءٍ قَدیرٌ؛1

«و برای هر کسی قبله‏ای است که وی روی خود را به آن [سوی] می‏گرداند؛ پس در کارهای نیک بر یکدیگر پیشی گیرید. هر کجا که باشید، خداوند همگی شما را [به سوی خود باز] می‏آورد؛ در حقیقت، خدا بر همه چیز توانا است».

نکته‏ ها
1. روز جمع شدن یاران حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)
در روایات متعددی از اهل بیت(علیهم السلام)، عبارت أَینَ ما تَکُونُوا یأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمیعًا، به جمع شدن یاران و اصحاب حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، هنگام ظهور تفسیر شده است. امام باقر(علیه السلام) در باره این آیه فرمود:
«یعْنِی أَصْحَابَ الْقَائِمِ الثَّلَاثَ مِائَةِ وَ الْبِضْعَةَ عَشَرَ رَجُلاً قَالَ وَ هُمْ وَ اللَّهِ الاُمَّةُ الْمَعْدُودَةُ قَالَ یجْتَمِعُونَ وَ اللَّهِ فِی سَاعَةٍ وَاحِدَةٍ قَزَعٌ کَقَزَعِ الْخَرِیفِ»؛2
«منظور اصحاب امام قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است که سیصد و چند ‏نفرند. به خدا سوگند! منظور از «امت معدوده» آنان هستند. به خدا سوگند! در یک ساعت همگی جمع می‏شوند؛ همچون پاره‏های ابر پاییزی که بر اثر تند باد، جمع و متراکم می‌گردد».
امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) نیز می فرماید: و ذَلِکَ وَ اللَّهِ أَنْ لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا یجْمَعُ اللَّهُ إِلَیهِ شِیعَتَنَا مِنْ جَمِیعِ الْبُلْدَان»ِ»؛3 «به خدا سوگند! هنگامی که مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) قیام کند، خداوند پیروان ما را از تمام شهرها گرد او جمع می‏کند».
این تفسیر از مفاهیم بطون آیه است؛ چرا که طبق روایات، آیات قرآن گاهی معانی متعددی دارد که یک معنا ظاهری و عمومی است و دیگری مفهوم درونی و به اصطلاح بطن آیه است که جز پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) و امامان(علیهم السلام) و کسانی که خدا بخواهد، از آن آگاه نیستند.
از منظر این روایات، خدایی که قدرت دارد ذرات پراکنده خاک انسان ها را در قیامت، از نقاط مختلف جهان جمع‏آوری کند؛ به آسانی می‌تواند یاران مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را در یک روز و یک ساعت، برای افروختن نخستین جرقه‏های انقلاب و تأسیس حکومت عدل جهانی و پایان دادن به ظلم و ستم، گرد آورد.
علامه طباطبایی در ذیل آیه می نویسد: «در اخبار فراوانی از طریق شیعه، نقل شده است: این آیه دربارة اصحاب قائم آل محمد(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و از بعضی استفاده می شود: این از باب تطبیق و جری است».4

پی نوشت ها:

• 1. بقره (2)، آیه 148.

• 2. محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج8 ، ص313 .

• 3. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج52، ص291، ح37.

• 4. تفسیر المیزان، ج1، ص467.

• نویسنده:خدامرلد سلیمیان
• درسنامه مهدویت1-ص42تاص43