نکته 1) قرآن درباره‌ قانون‌شکنی آیات زیادی دارد «وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّه»(بقره/229) تعدی از حقوق خدا قانون‌شکنی است؛ آیاتی که درباره‌ تعدی از حقوق خداست همه در دایره‌ قانون شکنی هستند.

علت بدبختی ملت‌های قبل از پیامبر(ص)

نکته 2) پیغمبر فرمود: علت بدبختی قوم‌ها و ملت‌های قبل از شما این است که اگر نور چشمی‌ها خلاف می‌کردند، کسی به آن‌ها کاری نداشت و فشار روی طبقه‌ محروم بود. در این که همه‌ مردم باید در برابر قانون یکسان باشند، آمده است: «حَقُّ الْوَالِی عَلَى الرَّعِیَّةِ وَ حَقُّ الرَّعِیَّةِ عَلَى الْوَالِی فَرِیضَةٌ فَرَضَهَا اللَّهُ سُبْحَانَهُ»(نهج‏البلاغه، خطبه‏216) مردم بر گردن دولتمردان حق دارند و دولت‌مردان هم بر گردن مردم حق دارند؛ «فَرِیضَةٌ فَرَضَهَا اللَّهُ سُبْحَانَهُ» این حق و این قانون، فریضه‌ خدایی است.

نکته 3) یکی از عوامل سقوط مسئله‌ غفلت است و غفلت ما آرزوی دشمنان ماست. خدا در قرآن می‌فرماید: «وَدَّ الَّذینَ کَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِکُمْ وَ أَمْتِعَتِکُمْ فَیَمیلُونَ عَلَیْکُمْ مَیْلَةً واحِدَةً وَ لا جُناحَ عَلَیْکُمْ إِنْ کانَ بِکُمْ أَذىً مِنْ مَطَرٍ أَوْ کُنْتُمْ مَرْضى‏ أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَکُمْ وَ خُذُوا حِذْرَکُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْکافِرینَ عَذاباً مُهیناً»(نساء/102)؛ «وَدَّ الَّذینَ کَفَرُوا» افراد کافر و دشمنان شما دوست دارند «لَوْ تَغْفُلُونَ» که شما غافل شوید «عَنْ أَسْلِحَتِکُمْ» از اسلحه «وَ أَمْتِعَتِکُمْ» و از متاعتان.

خداوند چگونه انسان‌ها را تنبیه می‌کند؟

نکته 4) خدا می‌گوید: وقتی می‌خواهیم انسان‌هایی را کتک بزنیم، کاری می‌کنیم که خودشان را گم کنند؛ «نَسُوا اللَّهَ»(حشر/19) مردم خدا را فراموش می‌کنند، ما هم کاری می‌کنیم که «فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ»(حشر/19) خودشان را فراموش کنند.

نکته 5) درباره غفلت از خدا در قرآن داریم: «وَ اذْکُرُوا اللَّهَ کَثیراً»(انفال/45) زیاد یاد خدا کنید «فَاذْکُرُوا آلاءَ اللَّهِ»(اعراف/69) یاد نعمت‌های خدا باشید؛ «وَ اذْکُرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلیلٌ»(انفال/26)‌ای مستضعفین! یادتان باشد که قلیل بودید، هم کم و هم مستضعف بودید.

نکته 6) خدا فرموده است: «وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِبْراهیم»(مریم/41) «وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِسْماعیل»(مریم/54) در قرآن کلمه‌ واذکر بسیار آمده است، یعنی یادتان نرود؛ «یا بَنی‏ إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی‏ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُم»(بقره/40) یادتان باشد که به شما نعمت و فضیلت دادم؛ خلاصه این که انسان به خدا توجه کند.

رابطه یأس و غفلت از خدا با گناهان کبیره

نکته 7) یأس از خدا از گناهان کبیره است و غفلت از خدا و لطف خدا باعث یأس است. در آیات زیادی خدا به پیغمبرش می‌گوید: محمد! از من غافل نشوی، «أَ لَمْ یَجِدْکَ یَتیماً فَآوى‏»(ضحى/6) یادت باشد، یتیم بودی و جایی نداشتی، من به تو مأوی دادم. «وَ وَجَدَکَ عائِلاً فَأَغْنى‏»(ضحى/8) یادت هست عائله‌مند و فقیر بودی، تو را غنی کردیم. «وَ وَجَدَکَ ضَالاًّ فَهَدى‏»(ضحى/7) یادت هست که متحیر بودی، من به تو خط دادم؟ بنابراین باید مراقب غفلت از هدف هم باشیم.

نکته 8) رمز سقوط هر ملت تفرقه، تزلزل و یأس، قانون شکنی، غفلت از خود و خدا و الطاف خدا و هدف، فرار از جنگ و عدم اطاعت از رهبری است که برای رسیدن به جامعه متعالی باید از آن‌ها اجتناب کرد.

برای مطالعه متن کامل به اینجا مراجعه کنید.